"Detector Vacca" - partes 1, 2, 3 emendatae

Ob benignitatem Eduardi Minnesotani habemus versionem erroribus emendatam trium partium fabulae, quas adhuc divulgavi. Ecce fabula "purificata", nonnullis etiam parvis elementis novis a me additis: 

Detector Vacca criminibus instat

Nomen mihi est Vacca. Iacobellus Vacca. Detector[1] sum privatus, aenigmata criminum instans, mandante homine hoc aut illo. Saepissime mandant mulieres, ne solum quidem investigationes maritorum infidelium - talia abominor, neque accipio. Mulieres, puto, saepius quam viri veritatem noscere cupiunt. Nam pati amant. De mulieribus tamen meoque cum istis cruciatu aliis in locis.

Ut vir provectae aetatis rude donatus[2] sum, sed, primo, pecunia emeritaria, quam mihi improvidenter comparavi paucissima est – non putavi enim tam longe me victurum. Secundo... detectores, praesertim privati, re vera numquam otio fruantur. Nisi in sepulchro fortasse. Crimina investigare est ceterum quasi alea – semel cum luseris, semper ludebis.

Ita hodie septuagenarius porro res investigo, fortasse non tam crebras ut olim solebam, sed aeque cum acri animo.

Vacca cognomen est, non nomen verum, sed adhaesit bene – multi putant id meum nomen gentile. A collegis in ludo id accepi. Ob tarditatem mentis. Quasi cogitam tam diu quam vacca cibum ruminans. Bene, sit illis! Fortasse cogito lente, sed sine dubio funditus – cavete mihi male optantes! Iam potius vacca fiam, quam cerebrosus quidam, qui celerrime at negligenter res tangat.

Certe aderant et ante me detectores tardae ut ita dicam mentis, sicut ille televisorius Colombo. Hic tamen magis se esse tardum simulavit quam re vera fuit, dum ego, econtra, re vera sum tardus, licet interdum simulam me celerem esse – ita bene, ut nonnulli credant. Damni huius evidentis bene scius, particeps non fio rerum, ubi mens celera maximi sit momenti – exempli gratia autocineta non duco, nisi re vera coactus. (Tunc infortunia viaria facio, deo gratia nemine adhuc ob hanc rem mortuo!)

Res fortasse lentius sed cautius intuens, conspicere plura solebam quam alii citissime ad sibi destinata currentes. Ita iam ut puer haud pauca sciebam de vita, etiam vita secreta, adultorum circum me viventium. Etiam res, quas scire fortasse nolebam. De divortionibus parentium collegarum meorum in ludo scivi interdum prius quam collegae ipsi, nisi fortasse prius quam parentes ipsi. Crux mea generaliter erat (et usque nunc manet) scientia rerum, quam minime poscebam. Factis ita stantibus nimirum crimina solvere coepi – mihi id facilius ad faciendum erat quam alipedibus.     

Tarda mente praeditus quomodo detector factus sim, fortasse rogabitis. Respondebo: fortuito. Ut omnia alia, obtulit hanc mihi professionem fors caeca.  Ut adulescens sociopatha magis quam cum collegis pila in campo ludere amabam legere libros, etiam fabulas detectivas, ubi interdum coniectare valui perpetratorem antequam scriptor fortasse me eum scire vellet, licet generaliter minime praeditus essem mente Holmesiana, quae sc. ista methodo deductionis ducatur. Ut fatear, minime intellego deductionem. Ut non intellego cur (a+b)²=a²+2ab+b², aut unde capiatur valor iste additivus Marxianus cum omnes circum me laborem tantum simulantur. Sunt res quas in ludo pueris parvis docent, quas nihilominus intellegam numquam. Quisque debet noscere fines sui facultatis res comprehendendi. Meam privatam methodum crimina solvendi esse: a visibilibus ad invisibilia –  hanc sententiam didici in seminario, cum corde a puella quadam flava fracto (puellae enim, praesertim flavis capillis, rarissime pueros mente tarda praeditos amant!) decrevi me, atheistam!, patrem Iesuitam fieri; deo gratia, in proposito hoc diu non perstiti. Ne nimis tamen a novo proposito meo (ut sc. fata mea chartulis his inscribam) aberrem, ad rem revertar (ecclesiasticam vitae mea iuvenis phasim lectoribus alio quodam temporis momento libenter narrabo).

CASVS PRIMVS (SEV, RE VERA, ALTER): CANIS YORKIANVS BARONESSAE T.

Lyceo absoluto nescivi cui rei in universitate studerem. Conatus sum nonnullis disciplinis operas dare, sed frustra. Per unum annum arcana artis medicinae perscrutabar, unde mihi gnaritas quaedam materiarum toxicarum chimicarumque, quae maxime usitanda se deinde praebuit in criminibus investigandis. Ipsa tamen studia medica pergere desivi postquam in laboratrina universitaria mus, cuius caput desecaturus machina guillotiniana essem, tam dolenter digitum meum manus dextrae momordit, ut dolore furens omnia omnesque circum me iacentia pedibus calcitrare necnon pugno sinistro icere coepi, ita ut incendio – ob substantiam quandam flammabilem e retorta fracta effusam – laboratrina tota vastaretur. Damna pater meus pecunia haud parva sarsit ac familia decrevit me medicum non futurum. Spero saltem murem sospitem incendii fuisse.

Conatus tunc sum studia linguistica incipere, sciens ibi nullas bestiolas me morsituras latere[3]. Studui Sericae atque Arabicae – valde mihi ambo sermones placebant, itinera quoque eorum causa in Asiam quater feci. Insuper, nonnullis linguis exoticis studui oblectamenti causa, ut imprimis Zingaricae – quam putavi usitandam mihi fore, habebamus enim haud parvam communitatem Zingarorum in suburbis metropolis habitantium.

Volui munus accipere translatoris apud Foederale Officium Investigationum[4] aut in agminibus securitatis (audivi enim et hos et illos bene pro munuere solituros), sed tempus erat belli frigidi, rogaverunt ergo me, quin potius Russicae studerem ac munus non dederunt. Hodie certe cum Sinica et Arabica Croesus essem inter interpretes, nimis sero tamen: hodie detector privatus criminum, insuper rude donatus iam sum. Mos autem linguis exoticis studere usque hodie mihi remanet – sermones hi nonnullis in casibus veritatem detegere adiuverunt, semel autem scientia unius eorum vitam mihi fortasse servavit. Ut ex. gr. Athenis cum laophoro[5] vehens audivi adulescentem Albanum – quorum linguae nescio ob quam causam cuiusdam brumae diebus taediosissimis paululum studueram – pone me sedentem ad collegam dicentem se velle mihi cultrum faucibus adponere ut pecuniam posceret; at marsupium in deversorio incaute reliqueram neque assem aerarium mecum habui! Verba tamen amborum intellegens statim de sella mea et laophoro ipso fugam feci.   

A moderatoribus FOI abiectus, conatus sum biocolytas[6] ut ita dicam normales adire ut detector publicus apud eos fierem, sed frustra: examen Sternianum quotientis intelligentiae non superavi. Tunc tamen iam fama quadam gloriabar nonnullorum aenigmatum criminalium a me solutorum. Quae omnes magna e parte casu fortuito solvi, sed de hac re tacui. Consilia ita feci me detectorem privatum fieri, eoque modo pecuniam ad vitam sustentandam (nam usque tunc crumena patris pendebam) mihi comparare. Et, nisi puella quaedam flavis capillis, quae me, agnosticum!, inter Iesuitas misit, detector factus verisimiliter fierem – amore doloreque tamen intercidentibus, laborem criminalisticum suscepi duobus demum postea annis. Sed primum nobis ad “praehistoriam” revertendum est.   

Ut puer sedecim annos natus pecuniam labore manuum propriarum comparare mihi solebam tempore aestivali. Talis mos in familia mea regnabat. Pater sat dives fuit, sed voluit filios filiasque quam citissime capaces, ut dicere solebat, aetatis adultae fieri.

Hac aestate ita munere fungebar ministri cauponarii[7] in deversorio “Larus” oppidi maritimi cui nomen Nycteria, quod ab urbe mea patria Sosopoli undeviginti miliaribus distat, iuncta cum eo via ferrata ac autocinetica – haec tamen tunc multis in asphaltite foraminibus, quae testes erant praeteriti belli ac ignaviae magistratuum. Sosopolim ad orientem habens, ad occidentem solem spectabat Nycteria in sui quasi sororem – septem miliaribus semotam Calacarin, in ipso litore maris quasi petra stantem.    

Nycteria inter peregrinatores clarebat aquis tepidis, acta perlonga (ca. 5 miliaribus) arenae flavissimae plena necnon corallieto, quod multos urinatores at interdum – licet rarissime – lamias marinas[8] in se attrahebat. Ob timorem istorum ego numquam corpus undis hic (et alibi) dabam, nisi centum centesimis[9] certus locum esse a beluis non infestatum. Multi me ob hanc nimiam – ut putabant - providentiam irridebant, sed duos noveram qui nocte sua matrimoniali in mari prope Calacarin nataverunt neque umquam - ambo natatores optimi – reverti sunt, hospitibus caerimonii frustra reditum coniugum in litore exspectantibus. Ita, puto, melius providentiorem, etiam fortasse ridiculosum, esse, quam audacem mori.

“Larus” fuit maxime spatiosum, at certe luxuriosissimum deversorium Nycterianum. Possessor eius collega patris mei bonus fuit – ambo equitantes, canum vertragorum stipati, vulpes venari solebant, diebus Domini autem pila paganica[10] in turba huius regionis optimatum libenter ludebant. Inter hospites deversorii habuimus oligarchas et principes, praesidentes, ministros primarios, histriones Hollywoodianos necnon, semel, papam ipsum Romanum, sed cauponam, ubi munus mihi erat, etiam homines communes, aut saltem non-tam-valde-clari-et-divites, quos taedebat vespere domi manere, frequentare solebant. Adveniebant ita illuc, praeter deversorii hospites, una fere quaque nocte mulieres corde-modo-fracto, saepissime provectae iam aliquantulum aetatis – hae nimis biberunt ac deinde auxiliis egebant in domo sua repetenda. Adveniebant quoque ad poculum vespertinum omni generis artifices infelices, poetae nullis divulgatis libris, aliique eiusdem farinae, tam senes barbati quam iuvenes supra nubes ambulantes. Nonnulli tacentes, quasi aliquid grave secum meditarentur, plerique tamen garruli  - gratia horum post duas noctes laboris scirem arcana vitae et politicae et lectuariae omnium civium alicuius in hac regione ponderis.

---

[1] Detector - Anglice detective. Qui scilicet criminum vertitatem detegit.

[2] Rude donatus – Anglice retired. Ob morem gladiatores veteres, postquam officia expleverunt, rudibus donare, quibus pugnas com collegis exercere solebant. Etiam: rudiarius.

[3] Historia muris digitum discipuli mordentis vera est. Ob hanc rem Nicolaus Simonides, vulgo Miłołaj Szymański, nunc praeclarus in Polonia professor philologiae classicae, studia sua biologica (quae primum inceperat) pergere desivit. Deo gratia.

[4] Ut FBI US-Americanorum. Detector Vacca vivit in “quadam terra occidentali”.

[5] Laophorum – Anglice bus.

[6] Biocolytae – Anglice policemen. Etiam: vigiles publici, astynomii (=protectores urbis).

[7] Minister cauponarius – Anglice waiter. Etiam: puer (cauponarius).

[8] Lamia marina est nomen a me fictum pro Anglico shark. Antiqui variis nominibus bestias in mari viventes nominabant, non clare genera eorum describentibus, ut: squalus, pistrix, canicula (marina). [Eduardus Minnesotanus scribit “maiorem partem Latinistarum uti vocibus ‘pistrix, pristix, pristis’ pro quod generaliter shark nuncupamus, etiam si non bene scimus, quod genus pistrix re vera esset”. Fortasse tota Eduardi monitio est hic citanda: In the dictionary 'lamia' also means 'flatfish' already. I suppose it could have referred to a stingray but that critter isn't life threatening and wouldn't sting unless harassed. I think most Latininists used 'pistrix, pristix, pristis' for a generic shark even though it is not known exactly what a pistrix was.]

[9] = 100%.

[10] Pila paganica – Anglice golf. Etiam: pila Scotica.