poniedziałek, 18 maja 2015

Plica Polonica – unde nomen?

Plicam Polonicam vel Plicam neuropathicam esse nomina scientifica et tonsūs apud plebem Polonam saeculos XVI-XIX valde grati et morbi cutis propter hunc tonsum (ope imprimis pediculorum) oriundi. Visu aliquantulum similis est Polonica plicae Rastafarianae. Ecce plica Polonica longitudine 150 centimetrorum, quae in Museo Medicinali Cracoviensi exhibetur (Varsovia habet duas, sed breviores; Europae omnino 18 hodie adsint): 


Sed cur (et unde) Polonica?
Secundum collegam meum Gregorium (Grzegorz) Walczak, primum huius nominis usum fuisse ab auctoribus "Encyclopaediae" Diderotianae, ubi symbolam de plica Polonica tractantem scripsit aliquis subscriptione /m/ utens. Non est tamen verum, puto, eum /m/ omnino arbitrarie nomen plicae Polonicae adhibitum, nam multi Europaei putabant id phaenomenon e Polonia oriundum. Ita e.gr. in scriptis Borussicis saeculi XVIII (tempore ergo, cum "Encyclopaedia" scribebatur) plica Polonica nominabatur Theodisce Weichselzopf (plica Vistulana).
Ceterum apud nos, Polonos, tonsus hic nomine kołtun, quod sine dubio etiam auribus Polonis exotice sonet, nuncupatur. Quod nomen a philologis putatur a Russico keltania ortum esse. Poloni saeculorum XVIII-XIX, qui de medicina hygienave scribebant, putabant hunc tonsum in terras nostras ex Russia aut generalieter ex oriente venisse. Propter tamen iniustitiam historicam – miseri Poloni! – nomen internationale huius scabiei nostratibus meis attributum est.
Sed fortasse iuste. Ut lego, ruricolae nostri valde plicam Polonicam adamabant. Credebant istam eos protegere contra morbos (praesertim caecitatem) necnon ipsum Satanam. Ita neque pectinem nec aquam ad crinem lavandum magna e parte adhibebant.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz